Historia Demokratycznej Republiki Konga

Pierwsi Mieszkańcy i Starożytne Państwa

Pierwsi mieszkańcy terenów obecnej Demokratycznej Republiki Konga byli łowcami-zbieraczami. Na północy osiedlili się Pigmeje, natomiast południe zamieszkiwały plemiona spokrewnione z Buszmenami. W I tysiącleciu p.n.e. oraz I tysiącleciu n.e. obszary te zaczęły zasiedlać ludy Bantu, które zepchnęły wcześniejszych mieszkańców: Pigmejów do lasów, a Buszmenów na południe. W średniowieczu na terenie DR Konga zaczęły powstawać pierwsze niewielkie państwa, których podboje przyczyniły się do unifikacji politycznej i kulturalnej regionu. Na przełomie XIV-XVI wieku wykształciły się nowe państwa: Kongo nad dolnym Kongiem, Luanda nad górnym Kasai, Luba nad górną Lualabą, a w XVII wieku Kuba nad środkowym Kasai.

Kontakty z Europejczykami

Pierwsze kontakty z Europejczykami miały miejsce w XV wieku. W 1491 roku kongijski władca Nzinga-a-Nkwu przyjął chrześcijaństwo, co zapoczątkowało bliskie relacje z Portugalią. W kolejnych wiekach teren ten był penetrowany przez Hiszpanów, Arabów, Holendrów, Francuzów i Brytyjczyków. Niewielkie państwa handlowały z przybyszami kością słoniową, miedzią i niewolnikami, co doprowadziło do wyludnienia kraju i degradacji społecznych relacji.

Okres Kolonialny

W XIX wieku, destabilizację regionu wykorzystały europejskie mocarstwa. Belgijski król Leopold II sfinansował wyprawę Henry’ego Mortona Stanleya wzdłuż rzeki Kongo, dążąc do ustanowienia swojej władzy na tych terenach. Podczas konferencji w Berlinie (1884–1885) uznano Leopolda suwerenem Wolnego Państwa Kongo. Siły zbrojne złożone z Afrykanów pod dowództwem Belgów podbiły obszar współczesnej Katangi i wschodnich rejonów DR Konga. W 1908 roku Leopold przekazał Kongo państwu belgijskiemu, przekształcając je w kolonię Kongo Belgijskie, gdzie Belgowie prowadzili bezwzględny wyzysk tubylców. Szacuje się, że represyjna polityka Belgów doprowadziła do śmierci od 5 do 15 milionów mieszkańców Konga.

Droga do Niepodległości

Po II wojnie światowej rozwijały się ruchy afrykańskie, tworząc pierwsze organizacje tubylcze, związki zawodowe i partie polityczne. W 1959 roku Belgia zaczęła tracić kontrolę nad kolonią, paraliżowaną przez strajki i opór cywilny. W styczniu 1960 roku, na konferencji okrągłego stołu zdecydowano o nadaniu kraju niepodległości. W czerwcu tego samego roku Afrykanie formalnie przejęli władzę. Wybory wyłoniły na premiera Patrice’a Lumumbę z Kongijskiego Ruchu Narodowego, a na prezydenta Josepha Kasavubu z ugrupowania ABAKO.

Rządy Mobutu Sese Seko

We wrześniu 1960 roku doszło do zamachu stanu przeprowadzonego przez pułkownika Josepha-Désiré Mobutu. Władza prezydencka przekazana została Kasavubu, lecz w 1965 roku Mobutu ponownie dokonał zamachu stanu, przejmując dyktatorskie rządy. Mobutu wprowadził politykę afrykanizacji, zmieniając nazwę państwa na Zair w 1971 roku. Jego rządy były ściśle związane z korupcją i defraudacją publicznych funduszy, co doprowadziło do gospodarczego załamania się kraju.

Konflikty i Wojna Domowa

W latach 90. XX wieku Zair zmagał się z opozycją i naciskami międzynarodowymi na demokratyzację. W 1997 roku oddziały przeciwników Mobutu zdobyły Kinszasę, a nowym prezydentem został Laurent Kabila. W kolejnych latach Kabila zmagał się z wojną domową i interwencjami wojsk sąsiednich krajów. W 2001 roku Kabila został zamordowany, a jego miejsce zajął syn, Joseph Kabila. W 2002 roku podpisano umowę kończącą wojnę domową.

Współczesność

W 2019 roku odbyły się wybory prezydenckie, które wygrał Félix Tshisekedi, co było pierwszym pokojowym przekazaniem władzy od czasu uzyskania niepodległości przez DRK. Kraj nadal zmaga się z agresją licznych grup zbrojnych na wschodzie. Od 1999 roku działa tam misja stabilizacyjna ONZ MONUSCO, największa i najkosztowniejsza misja w historii ONZ.